Hoe gaan we de veranderingen nu zo verwerken dat ze voor iedereen duidelijk zijn. Hiervoor is een aantal afspraken gemaakt. Deze afspraken worden de boekhoudregels genoemd. Deze boekhoudregels zijn erg belangrijk en moeten dan ook uit het hoofd geleerd worden.
De regels van het boekhouden zijn:
- Boekingsregels voor bezit
- a. Meer bezit: debet boeken
- b. Minder bezit: credit boeken
- Boekingsregels voor schuld
- a. Meer schuld: credit boeken
- b. Minder schuld: debet boeken
- Boekingsregels kosten en opbrengsten
- a. Kosten: debet boeken
- b. Opbrengsten: credit boeken
- Boekingsregels voor privé
- a. Privéopname: debet boeken
- b. Privéstorting: credit boeken
REGEL VOOR BEZIT
We hebben al gezien dat bezittingen debet op de balans en in de grootboeken genoteerd worden. De regel is dan ook: bezittingen die meer worden, moeten gedebiteerd worden. Vanzelfsprekend volgt dan: bezittingen die minder worden, moeten gecrediteerd worden.
Een voorbeeld:
Een bedrijf heeft o.a. de volgende grootboekkaarten:
VOORRAAD
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 15.000,00 |
KAS
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 2.500,00 |
14-02-2022 Er wordt voorraad ter waarde van € 1.500,00 ingekocht. De goederen worden contant betaald.
Deze inkoop heeft de volgende gevolgen:
- De voorraad wordt meer. Totaal met € 1.500,00. Er ontstaat dan de volgende notatie op de grootboekkaart.
VOORRAAD
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 14-02-2022 | Van Ballans Inkoop | € 15.000,00 € 1.500,00 |
- Het geld in de kas wordt € 1.500,00 minder. Er ontstaat dan de volgende notatie op de grootboekkaart.
Kas
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 2.500,00 | |
04-02-2022 | Inkoop voorraad | € 1.500,00 |
REGELS VOOR SCHULD
Op de balans en de grootboekkaarten staan de schulden aan de creditzijde genoteerd. Dus als schulden groter worden, moeten deze ook aan de creditzijde genoteerd worden. En natuurlijk volgt dan: als de schulden kleiner worden, wordt dit genoteerd aan de debetzijde. Een voorbeeld:
Lening
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 15.000,00 |
Hypotheek
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 120.000,00 |
Op 14 januari wordt per bank een gedeelte van de laning afgelost. De aflossing bedraagt € 5.000,00. De bijgewerkte grootboekkaart lening ziet er dan als volg uit:
Lening
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 15.000,00 | |
14-02-2022 | Aflossing | 5.000,00 |
Op 21 januari besluit men een hypotheek voor een bedrag van € 100.000,00 af te sluiten. Het geld wordt tijdelijk op de bank gestort.
Hypotheek
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
01-02-2022 | Van Ballans | € 120.000,00 | |
21-01-2022 | Nieuwe afgesloten | € 100.000,00 |
REGELS VOOR KOSTEN EN OPBRENGSTEN
Behalve bezittingen en schulden bestaan er ook kosten- en opbrengsten rekeningen. Deze staan niet in de balans. Het zijn namelijk hulprekeningen van het eigen vermogen. Om altijd goed zichtbaar te houden wat er precies aan kosten gemaakt wordt of aan opbrengsten binnenkomt, wordt er nooit een rechtstreekse boeking gedaan op de grootboekrekening Eigen Vermogen. Deze veranderingen in het Eigen Vermogen registreert men door andere grootboekrekeningen in het leven te roepen: de hulprekeningen. Hierop wordt per onderdeel genoteerd wat er gebeurt. Later in het boekhoudproces worden deze boekingen verrekend met het grootboekrekening Eigen Vermogen.
OPBRENGSTENREKENINGEN
Elke onderneming wil graag winst maken. Dit kan door het verkopen van producten of diensten. De gelden die hierdoor binnenkomen zijn OPBRENGSTEN. Een ander woord hiervoor is OMZET. Hoe ziet dat er in de praktijk uit, een voorbeeld:
Opbrengst verkopen
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
Je ziet dat er bij het openen van het grootboek niets op de grootboekrekening Staat. Dat mag ook nooit, omdat de opbrengsten van de vorige periode verrekend zijn met het Eigen Vermogen.
We kunnen de regel van opbrengsten alleen maar verklaren als we kijken naar de rekening Eigen Vermogen. Door opbrengsten wordt het Eigen Vermogen groter. Het Eigen Vermogen Staat aan de creditzijde van de balans (dit geld moet nog een keer terug naar de eigenaar, dus deze rekening gedraagt zich als een rekening van schuld) en het Eigen Vermogen vermeerdert. Dus crediteren.
Een voorbeeld:
11-01-2022 er vindt de volgende verkoop plaats : een klant koopt voor €1.200,00 goederen.
De bijgewerkte grootboekkaart ziet er dan als volgt uit:
Opbrengst verkopen
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
11-01-2022 | Verkoop | € 1.200,00 |
Natuurlijk moet ook de grootboekrekening debiteuren aangepast worden.
KOSTENREKENINGEN
Wat zijn kostenrekeningen. Dit zijn rekeningen met zaken die betaald moeten worden maar waar geen directe inkomsten tegenover staan. Voorbeelden van kostenrekeningen zijn:
- huisvestingskosten: zoals een rekening van de glazenwasser
energiekosten: zoals de rekening van de energiemaatschappij.
Ook hier moeten we naar de grootboekrekening Eigen Vermogen kijken om de boeking te kunnen verklaren. Je geeft geld uit waar niets tegenover staat. Om dit te kunnen boeken, moet je dus geld uit het potje Eigen Vermogen halen. Dit doe je dan door middel van een hulprekening van het Eigen Vermogen.
Een voorbeeld:
Op 26-01-2022 de secretaresse haalt in de kantoorboekhandel printerpapier ter waarde van € 1 00,00. Zij rekent dit contant af.
De grootboekrekening ziet er dan als volgt uit.
Kantoorkosten
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
26-01-2022 | Prientpapier | € 100,00 |
Natuurlijk moet ook de grootboekrekening kas aangepast worden.
PRIVÉ
In een eenmanszaak zal het zeer vaak voorkomen dat de eigenaar geld of goederen uit de zaak meeneemt. Het is tenslotte zijn eigen zaak. Natuurlijk moet dit geregistreerd worden. De rekening privé is ook een hulprekening van het eigen vermogen. Dus als door een geldopname het eigen vermogen vermindert moet dat debet geboekt worden. Stort de eigenaar geid in de zaak dan vermeerdert het eigen vermogen en moet het dus credit geboekt worden. Ook voor deze rekening geldt dat er aan het einde van een periode een verrekening plaatsvindt met het eigen vermogen. Ook deze grootboekrekening start dus altijd leeg.
Een voorbeeld
De heer van Casteren heeft een transportonderneming. Op 15-01 moet hij even een privéboodschap doen en neemt € 1 00,00 uit de kas.
De grootboekrekening ziet er dan als volgt uit.
Datum | Omschrijving | Debet | Credit |
15-01-2022 | Uit kas | € 100,00 |
Natuurlijk moet ook de grootboekrekening kas aangepast worden.
Categorieën
- Acties (3)
- Administratie (5)
- Financieel (9)
- Het grootboek (1)
- Inventaris en balans (4)
- Journaalposten (8)
- Boekingsdocumenten (8)
- Inkoopvactuur (3)
- Verkoopvactuur (2)
- Boekingsdocumenten (8)